|
қилишгандир, таҳқирлашгандир?» деган эди, у: «Йўқ, бундай бўлмади, лекин унинг ўлими укамни менга қайтариб бермайди-ку, менга илтимос қилиб келишганди, рози бўлдим», деди. Шунда Алий: «Ўзинг биласан, биз кимга ваҳда берган бўлсак, унинг қони бизнинг қонимиз кабидир, унинг товони бизнинг товонимиз кабидир», деди». Бу асар гарчи бир саҳобанинг иши бўлиб, далилликка ярамаса-да, Пайғамбар с.а.в.нинг аҳли аҳд учун мусулмонни ўлдирганлари хусусидаги ҳадисни далил қилиш билан бирлаша олади. Термизий Абу Жуҳайфадан мана бундай ривоят ҳам қилган:
«قُلْتُ لِعَلِيٍّ: هَلْ عِنْدَكُمْ شَيْءٌ مِنَ الْوَحْيِ مَا لَيْسَ فِي القرآن؟ فَقَالَ: لاَ وَالَّذِي فَلَقَ الْحَبَّةَ وَبَرَأَ النَّسَمَةَ إِلاَّ فَهْمًا يُعْطِيهِ اللَّهُ رَجُلًا فِي الْقُرْآنِ, وَمَا فِي هَذِهِ الصَّحِيفَةِ, قُلْتُ: وَمَا فِي هَذِهِ الصَّحِيفَةِ؟ قَالَ: الْعَقْلُ وَفِكَاكُ الْأَسِيرِ, وَأَنْ لاَ يُقْتَلَ مُؤْمِنٌ بِكَافِرٍ, وَلاَ ذُو عَهْدٍ فِي عَهْدِهِ»
«Мен Алийдан: «Сизларда Қурҳонда бўлмаган бирон ваҳий борми?» - деб сўрадим. У: «Уруғни ёрган ва жонни яратган зотга қасамки, йўқ, фақат Қурҳон ва мана бу саҳифа ҳақида одамга Оллоҳ берган бир тушуниш бор, холос», - деб жавоб берди. Мен: «Бу саҳифада нима бор?» - дедим. У: Хун ҳақи, асирларни қўйиб юбориш, мўминнинг ҳам, аҳли аҳднинг ҳам ўз аҳдида (турган бўлса), кофир учун ўлдирилмаслиги» - деди». Аҳмад ва Абу Довуд Амр ибн Шуайбдан, у отасидан, у эса бобосидан ривоят қилишича, Пайғамбар с.а.в.:
«لاَ يُقْتَلَ مُسْلِمٌ بِكَافِرٍ, وَلاَ ذُو عَهْدٍ فِي عَهْدِهِ»
«Мусулмон ҳам, аҳли аҳд ҳам ўз аҳдида (турган бўлса), кофир учун ўлдирилмайди», деганлар. Бу ҳадисда мутлақ муқойядга ҳамл қилинади. Ҳадиснинг биринчи қисми, яъни:
«لاَ يُقْتَلَ مُسْلِمٌ بِكَافِرٍ»
«Мусулмон кофир учун ўлдирилмайди», дегани мутлақ келяпти, кейинги қисми эса, яъни:
«وَلاَ ذُو عَهْدٍ فِي عَهْدِهِ»
106-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222